"Een QR-code voor toegang tot het hoger onderwijs is niet solidair"
In het discours rondom de coronapandemie speelt solidariteit een belangrijke rol: solidariteit met kwetsbaren in de samenleving en met zorgmedewerkers. Begin 2020 zag ik iedereen in ons land samenkomen om elkaar te steunen in moeilijke tijden. Maar gaandeweg is de sfeer veranderd. Vandaag wordt ‘solidariteit’ ook genoemd in talkshowgesprekken waar wordt gespeculeerd over de rechten die we ongevaccineerden kunnen ontnemen om hen onder druk te zetten en om een medische behandeling te ondergaan die zij eigenlijk niet willen. Tot mijn grote schrik hoor ik collega-artsen en OMT-leden zonder enige empathie stellen dat de ongevaccineerden de schuldige zijn van de huidige crisis, terwijl dit op geen enkele manier te onderbouwen is met wetenschap. Het historische gevaar van dit soort polarisatie lijkt iedereen te zijn vergeten. Er wordt ook vaak gesteld dat het invoeren van het coronatoegangsbewijs, 2G of een vaccinatieplicht onder andere in het hoger onderwijs noodzakelijk is om solidair te zijn met de kwetsbaren in de samenleving. Maar is dat ook zo?
"Het coronatoegangsbewijs is gebaseerd op slechte wetenschap en onjuiste aannames."
Laat ik voorop stellen dat het coronatoegangsbewijs een vorm van vaccinatiedwang is en daarmee voor mij moreel onaanvaardbaar en fundamenteel onverenigbaar met de artseneed die ik heb afgelegd. Alle maatschappelijke schade die we hiermee momenteel aan richten zal ons ook niets opleveren. Het oorspronkelijke gesprek over vaccinatiedrang en -dwang was gebaseerd op de aanname dat als iedereen gevaccineerd was het coronavirus zou verdwijnen. Helaas is dat voor dit virus met dit vaccin absoluut onhaalbaar, iets wat met de opkomst van de omicronvariant opnieuw duidelijk is geworden.
Momenteel rust de volledige wettelijke basis van het coronatoegangsbewijs op de aanname dat gevaccineerde personen minder besmettelijk zijn, maar ook dit wordt niet onderbouwd door de huidige data. Voor bescherming tegen transmissie was er altijd slechts een ‘laag niveau van bewijs’ (wat in de medische wetenschap betekent dat het niet is uitgezocht in gerandomiseerde, gecontroleerde onderzoeken). Niet voor niets hebben de vaccinfabrikanten nooit geprobeerd hun producten te registreren voor het voorkomen van besmettelijkheid. Uit zogeheten observationele onderzoeken – studies met een grote mate van wetenschappelijke onzekerheid en bias – leek vaccinatie wel gedeeltelijke bescherming te geven tegen besmettelijkheid, afhankelijk van de studie tussen de 0% en 60%. Echter, recente data laten zien dat dit effect na enkele maanden geheel verdwenen is, maar dat de werkzaamheid van het vaccin na verloop van tijd afneemt is nooit opgenomen in de modellen van het RIVM.
"Het invoeren van een coronatoegangsbewijs of 2G voor het hoger onderwijs is medisch zinloos."
Gezien de vaccins zeker geen duurzame bescherming tegen besmettelijkheid geven zal het verplicht stellen van een coronatoegangsbewijs voor deelname aan het hoger onderwijs niets doen om virusverspreiding onder studenten en docenten tegen te gaan. Ook een 2G-systeem – waarbij vaccinatie verplicht zou zijn om fysiek te mogen deelnemen – zal daar niets opleveren. In tegenstelling tot het huidige coronatoegangsbewijs is 2G niet bedoeld om virusverspreiding te voorkomen, maar om de bewegingen van niet-gevaccineerde personen te beperken zodat zij niet besmet worden door gevaccineerde personen en vervolgens met Covid-19 in het ziekenhuis belanden. Er zijn verschillende redenen waarom het invoeren van 2G in de bredere maatschappij weinig effect zal hebben op de volksgezondheid of de belasting van de zorg. Voor het hoger onderwijs is het evident zinloos gezien de meerderheid van studenten een nagenoeg verwaarloosbaar risico heeft om met Covid-19 in het ziekenhuis te belanden.
"De risico’s van dit precedent zijn groot."
Het idee dat bij een bepaalde vaccinatiegraad het coronavirus zal verdwijnen is een mythe. Daarentegen worden de risico’s van het precedent dat we met het coronatoegangsbewijs scheppen steeds meer een realiteit. Op Europees niveau wordt gesproken over een vaccinatieplicht – wat definitief een einde zou maken aan de lichamelijke integriteit als fundamenteel recht van de mens – én over het termijn waarna het coronapaspoort verloopt als iemand geen nieuw vaccin neemt. Dat herhaaldelijke vaccinaties tegen SARS-CoV-2 en mogelijk andere ziekten nodig zouden zijn om een valide QR-code te houden is al lang niet meer ondenkbaar. Ondertussen komen bijna dagelijks nieuwe verhalen aan het licht die de enorme belangenverstrengelingen tussen consultancy bedrijven, de farmaceutische industrie, politici en OMT-leden blootleggen. Dit vormt een groot risico voor (toekomstig) misbruik van het coronatoegangsbewijs en andere gezondheidspassen.
Onderwijs is een grondrecht en gelijkwaardige toegang voor iedereen is van fundamenteel belang voor onze maatschappij. Dat staat hier op het spel. Dit neemt niet weg dat vaccins – in ieder geval op korte termijn – bescherming kunnen geven tegen een mogelijk ernstig ziekteverloop van Covid-19 en dat er vele goede redenen zijn om ze wel te nemen. Maar het coronatoegangsbewijs in welke vorm dan ook maakt deelname aan het hoger onderwijs voorwaardelijk, afhankelijk van een te leveren bewijs van ‘gezondheid’ gedefinieerd door overheden met allerlei belangen, terwijl het niets doet om mensen met een kwetsbare gezondheid tegen Covid-19 te beschermen. In mijn ogen is dat niet solidair. Het is juist aan de universiteiten om op te komen voor de rechten van iedereen in onze samenleving, vooral wanneer zij een andere mening of levensopvatting hebben. Ben je echt solidair? Weiger de QR. dr. Jona Walk – aios interne geneeskunde